شرکت مهندسین مشاور روان تدبیر صنعت

دنده ها برای افزایش گشتاور ، انتقال حرکت و نیرو از یک محور گردنده ( شفت دوار) به محور دیگر ،یا از محور گردنده به یک جزء رفت و برگشتی از طریق درگیر شدن دنده ها ، تغییر سرعت و همچنین تغییر جهت حرکت مورد استفاده می گیرند. انرژی از یک منبع نیرو به کمک دنده ها و از طریق تغییر سرعت ، جهت و گشتاور به یک مقصد نهایی (چرخ ها) منتقل     می شود .

به طور کلی این دنده ها شامل انتقال دهنده ها ، گردنده ها و افزایش دهنده های قدرت می باشند . تمام این اجزا نیاز به روغن دارند . روغن مورد نیاز این اجزا می تواند در محفظه های جداگانه و یا یک مخزن یک پارچه مورد استفاده قرار گیرد .

* هدف از روانکاری دنده ها و استفاده از روغن دنده ، جلوگیری از لغزش بین دندانه ها و جدا نگهداشتن سطوح فلزی که روی یکدیگر حرکت می کنند ، کاهش ضریب اصطکاک و سایش ، ممانعت از خوردگی ، جلوگیری از افزایش دما ( بر اثر اصطکاک لغزشی _غلتشی) ، کاهش سر و صدا در حین کار ، تعویض راحت دنده در درجه حرارت های پایین عملکرد برای دنده های غیر اتوماتیک ، بهبود انتقال حرارت ، فراهم آوردن شرایط نرم و آسان برای انتقال قدرت توسط دنده ها و افزایش طول عمر دنده ها است .

* برای جلو گیری از مشکلاتی مانند سایش دندانه ها ، خراب شدن زودرس دنده ها و جلوگیری از خط افتادن روی اجزای تحت فشار زیاد ، انتخاب روغن دنده ی مناسب از اهمیت ویژه ای برخوردار است .

نوع روغن مناسب در دنده ها به نوع دنده بستگی دارد . در هنگام انتخاب روانکار برای استفاده در دنده ، موارد زیر را باید در نظر گرفت :

*      نوع دنده و نوع اجزای سازنده آن

*     شرایط عملکرد ( سرعت لغزش ، غلتش ، نوع و مقدار بار ، درجه حرارت )

*      روش استفاده و به کارگیری روغن

*      شرایط محیط عملکرد

*      نوع کاربرد

* انواع دنده از نظر روانکاری :

دنده های باز و بسته دو نوع اصلی از جعبه دنده ها هستند . این طبقه بندی از نظر نوع  روش روانکاری در این دنده ها صورت گرفته است .

* روش های روانکاری دنده ها :

 سه روش کلی برای روانکاری دنده ها وجود دارد :

- روانکاری با گریس

- روانکاری ترشحی ( روش حمام روغن)

- روانکاری گردشی تحت فشار

هیچ یک از این روشها یر دیگری برتری ندارند . انتخاب روش مناسب به سرعت مماسی ³( cm/s) و سرعت چرخشی rpm)⁴) بستگی دارد . معمولا در سرعت های پایین روانکاری با گریس ، در سرعت های بالا روانکاری گردشی تحت فشار و در سرعت های متوسط روانکاری ترشحی به کار برده می شود .